Dali Ndreu
generał major | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
25 grudnia 1956 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1931–1956 |
Siły zbrojne |
Królewska Armia Albańska |
Stanowiska |
dowódca I Korpusu Armii Narodowowyzwoleńczej |
Odznaczenia | |
Dali Ndreu (ur. 10 marca 1912 we wsi Sllovë k. Peshkopii, zm. 25 grudnia 1956 w Tiranie[1]) – albański generał.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Był synem Isufa i Xhevrije[2]. W 1931 ukończył szkołę artylerii w Tiranie i uzyskał awans na pierwszy stopień oficerski[3]. W stopniu podporucznika rozpoczął służbę w biurze rekrutacyjnym w Përmecie, a następnie w dywizji piechoty Kosova stacjonującej w północnej części kraju[2]. W 1934 należał do grupy komunistycznej, działającej w strukturach armii albańskiej[4]. W sierpniu 1935 wziął udział w rebelii antyrządowej w Fierze za co został usunięty z armii i uwięziony[5].
Po uwolnieniu z więzienia wyjechał do Florencji, gdzie na miejscowym uniwersytecie ukończył studia ekonomiczne. W 1939, po inwazji włoskiej na Albanię, powrócił do kraju[3]. W kwietniu 1942 przejął dowództwo nad oddziałem partyzanckim działającym w jego rodzinnej miejscowości. w lipcu 1943 został wybrany członkiem Sztabu Generalnego Armii Narodowo-wyzwoleńczej. W tym samym roku objął funkcję zastępcy szefa Sztabu Generalnego. W sierpniu 1944 po reorganizacji armii partyzanckiej objął dowództwo I Korpusu i awans na pierwszy stopień generalski[3][2]. Na przełomie 1943/1944 na czele 1 Dywizji Uderzeniowej przekroczył rzekę Shkumbin i walczył w środkowej Albanii. Podległe mu oddziały w listopadzie 1944 wyzwalały Tiranę, a następnie Lezhę i Szkodrę. W 1945 otrzymał awans na generała majora[3].
W kwietniu 1956 w czasie obrad konferencji Komitetu Okręgowego partii w Tiranie, Ndreu przyłączył się do oponentów Envera Hodży. Został za to uwięziony wraz z żoną (Liri Gega). Oskarżono ich o utworzenie grupy przygotowującej zamach stanu, a także o szpiegostwo i współpracę z jugosłowiańską służbą bezpieczeństwa, za co 22 listopada 1956 zostali skazani przez sąd wojskowy na karę śmierci i w grudniu 1956 straceni strzałem w tył głowy[3].
W 2007 Dali Ndreu został uhonorowany pośmiertnie Orderem Nderi i Kombit[1]. Jego imię noszą ulice w południowej części Tirany (dzielnica Ali Demi) i w Peshkopii.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gjenerali Dibran Dali Ndreu ishte komendant i operacionit per clirimin e Tiranes [online], gazetadibra.com, 17 listopada 2016 [dostęp 2018-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-07] (alb.).
- ↑ a b c Halil Rama , Dali Ndreu, strategu që udhëhoqi luftën për Çlirimin e Tiranës, Lezhës dhe Shkodrës [online], telegraf.al, 2020 [dostęp 2023-02-24] (alb.).
- ↑ a b c d e Kujtim Halili: Fjalor biografik ushtarak. Tirana: 2006, s. 16. ISBN 99943-849-2-9. (alb.).
- ↑ Kristo Frashëri: Historia e levizjes se majte ne Shqiperi dhe e themelimit te PKSh-se 1878-1941. Tirana: 2006, s. 80. ISBN 99943-909-3-7.
- ↑ Vangjel Kasapi , Dali Ndreu - personaliteti i Shtabit te Pergjitshem te UNCSh-se [online], telegraf.al, 8 września 2014 [dostęp 2018-01-06] (alb.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kujtim Halili: Fjalor biografik ushtarak. Tirana: 2006, s. 16. ISBN 99943-849-2-9. (alb.).
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Florenckiego
- Albańscy generałowie
- Albańscy ekonomiści
- Albańskie ofiary prześladowań komunistycznych 1944–1991
- Ludzie związani z Peshkopią
- Politycy Albańskiej Partii Pracy
- Straceni przez rozstrzelanie
- Urodzeni w 1912
- Zmarli w 1956
- Odznaczeni Orderem Nderi i Kombit
- Żołnierze Armii Narodowo-Wyzwoleńczej